قطارنشستهای اوپک به ایستگاه یکصد و هفتاد و یک رسیده است، نشستی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سخت خواهد بود؛ مهدی عسلی که در گذشته نه چندان دور به عنوان مدیرکل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی، بیژن زنگنه، وزیر نفت را در نشستهای اوپک همراهی می کرد، معتقد است: تمایل در بین اعضای اوپک برای نهایی کردن تصمیم الجزایر مبنی بر رساندن تولید نفت به ٣٢ میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه درروز وجود دارد.
گفتوگوی شانا با کارشناس ارشد انرژی را در ادامه بخوانید:
اجلاس یکصد و هفتاد و یک اوپک با توجه به این که اعضای این سازمان پیش از این نشست در الجزایر گردهم آمدند و تصمیم تازه ای گرفتند چگونه خواهد بود؟
چند روز بیشتر به اجلاس وزرای اوپک در وین نمانده است. آنچه این اجلاس را از نشست های عادی سالانه اوپک متفاوت می کند دستور این جلسه مبنی بر قطعیت بخشیدن به تفاهم وزرای اوپک در جلسه سپتامبر گذشته در الجزایر است. این امر مستلزم تصویب برنامه اجرایی کاهش تولید کل اوپک به سطح ٣٢,٥ میلیون بشکه (یا حداقل ٣٣ میلیون بشکه) از سطح تولید این سازمان است که طبق برآوردها در حال حاضر به حدود ٣٤ میلیون بشکه در روز می رسد. این برنامه اجرایی نحوه توزیع کاهش ١.٥یا حداقل یک میلیون بشکه ای بین کشورهای عضو را تعیین می کند و طبعا هر یک از کشورهای صادر کننده نفت مایل است با حداقل ممکن کاهش تولید خود بیشترین انتفاع را از افزایش قیمتهای نفت ببرد. مطبوعات بین المللی و خبرگزاریها این واقعیت را که بازار نفت به این جلسه حساس بوده و منتظر این اجلاس و نتایج آن است، بطور گسترده ای منعکس کرده اند زیرا این باور وجود دارد که نتایج نشست وزرای اوپک بر قیمتهای نفت تاثیر خواهد گذاشت. نتیجه کنفرانس هم چنین از آن نظر اهمیت دارد که نشان خواهد آیا اوپک هم چنان قادر بر مدیریت عرضه نفت و تاثیر گذاری بر قیمتهای نفت است یا خیر؟
آیا اعضای اوپک به تصمیم خود مبنی برکاهش بیش از ٧٠٠ هزار بشکه نفت پایبند خواهند بود؟
با توجه به افزایش تولید اوپک و غیر اوپک در ماه گذشته و افزایش عدم تعادل بازار که برخی تا ٢ میلیون و٥٠٠ هزار بشکه در روز برآورد می کنند اکنون دیگر نه کاهش ٧٠٠ هزار بشکه از سوی اوپک بلکه کاهش حداقل ١,١ میلیون بشکه مطرح است که با ٦٠٠ یا ٧٠٠ هزار بشکه غیر اوپک (روسیه، آذربایجان، عمان و غیره) تعادل را به بازار برگرداند. با قطعیت نمی توان به این که به تصمیم قبلی خود پایبند خواهند بود پاسخ داد اما به نظر میرسد این تمایل در بین اعضای اوپک وجود دارد.
تصمیم اوپک به کاهش تولید که در نشست الجزایر توافق کردند چه تاثیری بر بازار نفت خواهد گذاشت؟
اگر، همانطور که آقای الفالح، وزیر انرژی عربستان گفته است، هدف پایین آوردن سطح تولید کل اوپک به ٣٢,٥ میلیون بشکه باشد با توجه به تولید ٣٤ میلیون بشکه ای تولید اوپک در ماه گذشته (اکتبر ٢٠١٦) اوپک لازم است ١.٥ میلیون بشکه از تولید خود را کم کند. این میزان کاهش چنانچه همراه با کاهش تولید برخی تولید کنندگان بزرگ غیر اوپک باشد می تواند تعادل را به بازار برگردانده و بتدریج با افزایش تقاضا قیمتها را به دامنه ٥٠ تا ٥٥ دلار برساند.
در صورتی که اعضای اوپک به توافق خود پایبند نباشد عکس العمل بازار چه خواهد بود؟
کارشناسان متفق القول هستند که اگر اوپک نتواند تفاهم کنفرانس الجزیره را اجرایی کند قیمتها کاهش خواهد یافت هم چنین این شکست به مفهوم ناتوانی اوپک از رسیدن به تصمیمهای یکپارچه و مدیریت عرضه تلقی شده قیمتها به حد قیمتهای رقابتی (هزینه نهایی تولید تولید کنندگان غیر اوپک) نزدیک خواهند شد.
ایران چه نقشی در تصمیمهای اوپک ایفا می کند؟
گذشته از آن که اصولا تصمیمهای اوپک به تغییر تولید باید به اتفاق آرا به تصویب برسد تا قابل اجرا باشد در عمل هم همانطور که در گذشته از جمله در طرح فریز نفتی (و یا توقف افزایش) تولید کشورها مشاهده شده بدون همراهی و موافقت ایران طرحهای اوپک موفق نخواهد شد. این موضوع علاوه بر حجم قابل توجه تولید نفت ایران به این واقعیت نیز برمی گردد که ایران از جمله بنیانگذاران اوپک بوده و روابط نزدیکی با دیگر اعضاء دارد و بنابراین موافقت ایران برای موفقیت تصمیم های ضروری است.
کشورهای غیرعضو اوپک چقدر می توانند اوپک را در تصمیماتش همراهی کند؟
بهترین وضعیت برای کشورهای غیر اوپک آن است که با کاهش تولید اوپک و بهبود قیمتها با تولید بیشتر خود حداکثر انتفاع را ببرند. اما هنگامی که اوپک اعلام می کند به تنهایی نمی تواند بار کاهش تولید برای افزایش قیمتهای نفت را تحمل کند و کشورهای غیر اوپک هم باید سهمی در اصلاح روندهای بازار داشته باشد طبعا برخی کشورهای غیر اوپک مانند روسیه، آذربایجان، مکزیک، عمان و غیره اظهار تمایل می کنند که در مدیریت عرضه بازار مشارکت کنند. افزایش گفتگوها بین این کشورها می تواند با نزدیک تر کردن دیدگاه به اقدامهای سازگار و هماهنگ تولیدکنندگان اوپک و غیر اوپک کمک کند.